حشرات در گزش بدن انسان چون معمولاً علائم حادی را ایجاد نمی كنند و فقط موجب قرمزی، خارش، سوزش و تورم محل گزش، به طور جزئی می گردد، لذا اقدامات ما فقط منحصربه درآوردن نیش حشره (اگر در محل گزش مانده باشد) و گذاشتن یك كیسه یخ روی محل گزش محدود می گردد تا از درد و التهاب آن كاسته شود . در صورت شدید بودن علائم فرد را هرچه سریعتر باید به پزشك یا مركز درمانی مجهز رساند . البته لازم به تذكراست كه در مورد حشرات خطرناك مثل رتیل وعقرب باید همچون مارگزیدگی كه توضیح آن در پی می آید برخورد كرد .  

زنبور گزیدگی

بسیار شایع است ولی معمولاً خطرناك نمی باشد . اما در صورت متعدد بودن تعداد نیش ها یا بروز حساسیت های شدید ( آنا فیلاكسی ) می تواند كشنده باشد . سابقه گزش در افراد حساس یك نكته منفی است و خطر بروز حساسیت های شدید ( آنا فیلاكسی ) را افزایش می دهد . همچنین گزیدگی در ناحیه سر و صورت نیز خطرناك است و می تواند باعث ایجاد تورم در این نواحی و انسداد راه های هوایی گردد .

علایم و نشانه ها

-          مشاهده ی سوراخ محل نیش و گاهی خود نیش در محل گزش

-          وجود درد ، سوزش ، قرمزی یا تورم در محل گزش

-          بروز علایم مسمومیت مثل كاهش فشار خون ، كهیر ، ...

كمك های اولیه

-          ارزیابی صحنه حادثه ، دور كردن یا پرهیز از خطر و درخواست كمك در صورت لزوم

-          ارزیابی اولیه مصدوم ، انجام مراحل ABC و دیگر كمك های اولیه ضروری در صورت لزوم

-          در صورت وجود نیش در محل گزش آن را به آرامی خارج كنید . برای این كار از موچین ، پنس ، منقاش یا وسایل مشابه استفاده كنید زیرا فشار اعمال شده در حین كار می تواند باعث خروج باقیمانده سم از نیش و ورود آن به بدن بیمار گردد .

-          محل گزش را با آب سرد و صابون بشویید .

-          زیور آلات ، ساعت ، لباس های تنگ و ... از اندام مبتلا خارج كنید .

-          كمپرس آب سرد باعث كاهش درد ، تورم و قرمزی محل گزش می گردد .

-          گذاشتن خمیر درست شده از جوش شیرین و آب نیز می تواند باعث كاهش درد در محل گزش گردد. در صورت مشاهده علایمی كه دلالت بر شدید بودن و اكنش های حساسیتی دارند ، مثل كهیر منتشر بدن ، نفس تنگی ، كاهش فشار خون , خس خس سینه ، كبودی لب ها (سیانوز ) و ... باید مصدوم را هرچه سریع تر به نزدیك ترین مركز درمانی منتقل كنید .

رطیل ها

بعضی از سموم رطیلها مانند سم رطیل بیوه سیاه , روی انتقال عصبی – عضلانی اثر می كنند . در حالیكه برخی دیگر فقط منجر به نكروز نسجی می شوند .

سم رطیل بیوه سیاه , باعث افزایش آزاد شدن استیل كولین در محل تماس عصبی عضلانی می شود . این رطیل به رنگ سیاه زغالی براق با شكم قرمز ( به شكل ساعت شنی ) , به طول 1 تا 5 سانتی متر است .

تظاهرات بالینی شامل درد بی حس كننده و مبهم در اندام گرفتار , سفتی عضلات اندام آسیب دیده , سردرد , سرگیجه , خیزپلك , التهاب ملتحمه , بثورات و خارش جلدی , تهوع و استفراغ , تعریق و جاری شدن بزاق , ضعف و در موارد شدید , افت فشار خون و تغییرات الكتروكاردیوگرام مشابه مسمومیت با دیگوكسین است . جهت درمان و رفع سفتی عضلات , باید از 10 تا 20 میلی متر محلول گلوكونات كلسیم 10 % استفاده نمود .

http://www.emdadgar.com