پستانداران بیابان های ایران
   خرگوش Lepus capensis
خرگوش ها جزء پستانداران خونگرم با گوش هاي بلند ، دم کوتاه و موهاي
نرم مي باشند . خرگوش‌ اهلي‌ (Oryctolagus Cuniculus)حيواني‌ از
راسته‌ خرگوش‌ شكلان‌ (Lagomorpha) و خانواده‌ Leporidae است‌ و
خاستگاه‌ ابتدائي‌ آن‌ غرب‌ اروپا و شمال‌ غرب‌ آفريقا مي‌باشد. در حال
‌حاضر از نژادهاي‌ مختلف‌ آن‌ به‌ منظورهاي‌ گوناگون‌ از جمله‌ توليد پشم‌ و
گوشت‌، انجام‌ تحقيقات‌بيولوژيكي‌ و بعنوان‌ حيوانات‌ خانگي‌ استفاده‌
مي‌شود.
اندازه :
وزن آنها بسته به نژادشان از 1- 7.5 ک.گ متغير مي باشد. ما 50نژاد
خرگوش داريم که کوچکترين آنها به اندازه يک خوکچه هندي و بزرگترين به
اندازه يک سگ اسپانيل کوچک مي باشد.
خلق و خو :
خرگوش ها فعال ، بازيگوش و دست آموز هستند. تماشاي آنها سرگرمي
جالبي است و اصولاً حيوان خانگي مناسبي مي باشد. ساکت است و به
رسيدگي خيلي زياد نياز ندارد. خرگوش هايي که به خوبي دست آموز مي
شوند آرامند و از بودن در کنار انسانها لذت مي برند. مي توان مانند گربه
ها آنها را بري دفع مدفوع آموزش داد.
خرگوش ها به جويدن علاقه دارند و بهتر است که هميشه مقداري اشياء
جهت جويدن در اختيارشان قرار داد تا مانع از جويده شدن پرده ها ، فرش و
مبلمان شد.
خرگوش ها اکثر ساعات روز را مي خوابند و برخي نيز مي توانند با چشم
باز بخوابند. هنگامي که سرحال باشد مي پرد ، جفتک مي اندازد و سر
خود را تکان مي دهد. اگر احساس ناراحتي ، ترس و خطر کند پاهاي
عقبيش را تپ تپ به زمين مي کوبد.
خرگوش هاي عقيم شده غالباً آرامتر مي باشند. رفتار غير تهاجمي‌ و آرام
‌خرگوش‌ آنرا بعنوان‌ يك‌ حيوان‌ خانگي‌ ايده‌آل‌ مطرح‌ نموده‌ است‌. با اين‌
وجود جهت‌نگهداري‌ مناسب‌ آن‌، آشنائي‌ با خصوصيات‌ آناتوميكي‌،
فيزيولوژيكي‌ و رفتاري‌ اين‌ حيوان‌ ضروري‌ است‌.ويژگيهاي‌ كالبد شناسي‌ و
فيزيولوژيكي‌
سر:
مهمترين‌ ويژگي‌ آناتوميكي‌ حيوان‌ در سر، گوشها مي‌باشند. بخش‌
خارجي‌ گوشها يعني‌ لاله‌ گوش‌خصوصيت‌ برجسته‌ اين‌ حيوان‌ بوده‌ و علاوه
‌بر نقش‌ آن‌ در شنوائي‌، به‌ لحاظ وجود شبكه‌ وسيع‌ عروقي‌ در زير
پوست‌اين‌ ناحيه‌، تأثير مهمي‌ درتنظيم‌ حرارت‌ بدن‌ دارند. لاله‌هاي‌ گوش‌ نرم
‌و بسيار حساس‌ مي‌باشند و نبايد از آنها براي‌گرفتن‌ و مقيد كردن‌ حيوان‌
استفاده‌ نمود .
چشمها به‌ نسبت‌ اندازه‌ سر بزرگ‌ و داراي‌ زاويه‌ ديدي‌ حدود 190 درجه
‌مي‌باشند. مردمكها قدرت‌ اتساع‌زيادي‌ دارند و بدين‌ علت‌ حساسيت‌
بينائي‌ حيوان‌ به‌ نور را در مقايسه‌ با انسان‌ 8 برابر افزايش‌ مي‌دهند. پلك
‌سوم‌ دراين‌ حيوانات‌ رشد قابل‌ ملاحظه‌اي‌ دارد كه‌ در هنگام‌ خواب‌ از
گوشه‌ داخلي‌ چشم‌ حركت‌ نموده‌ و سطح‌ قرنيه‌ رامي‌پوشاند.
دندانهاي‌ خرگوش‌ رشد دائمي‌ دارند، بعنوان‌ مثال‌ دندانهاي‌ پيشين‌ در طول
‌سال‌ بيش‌ از 10-12 سانتيمتر رشدمي‌نمايد بنابراين‌ بيماريهاي‌ دنداني‌
نظير رشد بيش‌ از حد دندانها و يا وجود دندانهاي‌ نابجا و بد شكل‌ از موارد
متداول‌در خرگوشها مي‌باشند.
قفسه‌ صدري‌ :
حجم‌ قفسه‌ صدري‌ در مقايسه‌ با گنجايش‌ محوطه‌ خيلي‌ كوچك‌ است‌.
قلب‌ نيز كوچك‌ است‌ وبر خلاف‌ ساير پستانداران‌ دريچه‌ دهليزي‌ - بطني
‌سمت‌ راست‌ سه‌ لختي‌ (Tricuspid) نبوده‌ و دو لختي‌ Bicuspid))است‌.
محوطه‌ بطني‌ :
طول‌ روده‌ها حدود 10 برابر طول‌ بدن‌ است‌ و بخش‌ مهمي‌ از آن‌ را (از نظر
گنجايش‌ و عملكرد)روده‌كور (Cecum)تشكيل‌ مي‌دهد كه‌ باقيمانده‌ هضم‌
نشده‌ مواد غذائي‌ پس‌ از عبور از روده‌ باريك‌ وارد آن‌ شده‌ و توسط
ميكروفلور موجود در آن‌ مورد تجزيه‌ قرار مي‌گيرند و تركيبي‌ غني‌ از پروتئين
‌و ويتامين‌ را ايجاد مي‌كنند.
خرگوش‌ بطور طبيعي‌ و غريزي‌ رفتاري‌ تحت‌ عنوان‌ مدفوع‌ خواري‌ دارد. اين
‌حيوانات‌ دو نوع‌ مدفوع‌ توليدمي‌كنند كه‌ يك‌ نوع‌ آن‌ بشكل‌ دانه‌اي‌ و نوع‌
ديگر بحالت‌ خميري‌ است‌. نوع‌ دوم‌ غني‌ از تركيبات‌ پروتئيني‌ و
ويتاميني‌است‌ و حيوان‌ فقط اين‌ نوع‌ مدفوع‌ را مورد تغذيه‌ قرار مي‌دهد. اين
‌عمل‌ معمولا صبح‌ زود انجام‌ مي‌شود و حيوان‌مدفوع‌ را مستقيما از مخرج‌
خود مي‌گيرد و بدين‌ ترتيب‌ بخشي‌ از نياز بدن‌ به‌ پروتئين‌ و تركيبات‌
ويتاميني‌ را تامين‌مي‌نمايد.
ادرار خرگوش‌ بواسطه‌ مصرف‌ جيره‌ غذائي‌ گياهي‌ داراي‌ PH قليائي‌ حدود
8/2 است‌ و رنگ‌ آن‌ از زرد روشن‌ تانارنجي‌ پر رنگ‌ يا قهوه‌اي‌ متمايل‌ به‌
قرمز متغير است‌ كه‌ ميزان‌ رنگ‌ بر اساس‌ دهيدراتاسيون‌ و قليائي‌ بودن‌
ادرار تغييرمي‌كند .
همچنين‌ بخاطر وجود نمكهاي‌ كربنات‌ كلسيم‌ و فسفات‌ آمونيم‌ و منيزيم
‌ادرار كدر است‌. رسوب‌ اين‌ تركيبات‌بر سطح‌ ميله‌هاي‌ قفس‌، تميز كردن
‌لانه‌ را با اشكال‌ روبرو مي‌سازد.درجه‌ حرارت‌ طبيعي‌ بدن‌ بين‌ 37 تا
39/4 درجه‌ سانتيگراد و به‌ طور متوسط 38/3 درجه‌ سانتيگراد مي‌باشد.
با توجه‌ به‌ وجود نژادهاي‌ مختلف‌ وزن‌ حيوان‌ بالغ‌ مي‌تواند از حداقل‌
kg 0/9 در نژادهاي‌ كوچك‌ (آلماني‌،لهستاني‌) تا kg 1/8 در نژادهاي
‌متوسط (نيوزيلند) و kg 7/3 در نژادهاي‌ بزرگ‌ (فلاماندري‌ بزرگ‌) متغير
باشد. متوسططول‌ عمر اين‌ حيوان‌ حدود 5 تا 6 سال‌ و حداكثر طول‌ عمر
قابل‌ انتظار 15 سال‌ است‌.
http://heyvanat.com/rabbit/rabbit-introduce.htm