طرحی که در این مقاله ارائه می گردد، گامی است برای رسیدن به اهداف ذیل:
- حل مسائل و مشکلات ناشی از کم آبی در کویر
- کاهش حجم، قدرت و شدت سیل و کنترل سیلاب و روان آنها
- آمایش سرزمین و راهکار های منطقی بیابان زدایی
- توسعه پایدار کشاورزی در راضی بیابانی
- مقوله اکوتوریسم در حاشیه دریاچه نمک آران و بیدگل و بیابان های اطراف
- شیوه های تثبیت شن های روان و جلو گیری از فرسایش بادی
- بهبود در کیفیت آب های زیر زمینی اراضی بیابانی
- محصور سازی دریاچه نمک، راهکار هایی برای جلوگیری از انتشار نفوذ نمک و املاح دیگر به طرف اراضی پیرامون دریاچه
- جداسازی آب ئ حذف رطوبت از نمک و املاح موجود در دریاچه
- متوقف کردن چرخه ای نمک، مسیر حرکت نمک و املاح دیگر از سوی اراضی کویری به سمت دریاچه
- استفاده صنعتی از نمک
این طرح بر مبنای سه راه حل اساسی به وجود آمده است:
- استفاده از سطوح آبگیر باران
- ایجاد دریاچه های مصنوعی
دریاچه شیرین:
این نوع دریاچه ها و سطوح آبگیر باران که در اطراف آبهای آن در نظر گرفته شده، به گونه ای طراحی شده اند که تنها آب بدست آمده از استیصال باران را می پذیرد و نسبت به لایه های زیر زمینی اطراف و کف دریاچه کاملا غیر قابل نفوذ هستند. به این ترتیب آب های شور و املاح نمی توانند وارد آنها شوند.
دریاچه شور:
این دریاچه تا حد گنجایش ماکزیموم خود هر نوع آب ورودی مانند آب رودخانه و سیلاب ها و.. را می توانند بپذیرند. سطح داخلی آنها دارای ساختار ویژه ای است به گونه ای که آب و سایر املاح نمی توانند نه به طرف داخل و نه به طرف خارج نفوذ کنند.چناچه سطح آب دریاچه از حد ماکزیموم گنجایش دریاچه تجاوز کند، دریچه ورودی دریاچه به طور اتوماتیک بسته خواهد شد و به این ترتیب پیش بینی های لازم به عمل آمده است که آب شور در درون این دریاچه بماند و سر ریز نشود بدین گونه نمک و سایر املاح محلول در آب به طرف دریاچه پراکنده نشوند.
نسب حجم به عمق دریاچه شور به نحوی محاسبه شده که به طور میانگین آخر تابستان هرسال یک نوبت آب دریاچه تبخیر شود تا بتوان از املاح خشک شده آسانتر استفاده صنعتی کرد. چنانچه اگر در انتهای تابستان تمام آب دریاچه تبخیر شود در این صورت دریچه ورودی آب به دریاچه بسته می شودو تا زمانی که کلیه آب دریاچه کاملا تبخیر نشود، این دریچه بسته باقی خواهد ماند .
- محصور سازی دریاچه نمک:
- حرکت نمک و سایر املاح از سوی دریاچه نمک به طرف اراضی اطراف دریاچه و منابع آب های زیر زمینی، به طور مستقیم و غیر مستقیم توسط آب هایی که وارد دریاچه می شوند، به وجود می آیند. آب های ورودی دریاچه به دو طریقه ممکن صورت می گیرد.
الف) آب های سطحی حاصل از روان آبها، سیلاب ها، آبراهه ها و هرز آب ها
ب) از طریق نزولات جوی
برای محصور سازی دریاچه، مراحل زیر می بایست انجام پذیرد:
- ایجاد تدریجی دریاچه های شور در مسیر حرکت آب های سطحی به سوی دریاچه و هدایت آب های سطحی به طرف دریاچه
- پوشش تدریجی سطوح آزاد دریاچه نمک توسط لایه های تشکیل دهنده سطوح آبگیر باران
- ایجاد تدریجی دریاچه های شیرین در اطراف دریاچه نمک و هدایت آب های سطوح آبگیر باران به سوی این دریاچه ها
ارسال نظر